کار شیفتی می تواند باروری مردان را مختل کند :

دکتر محمدرضا صفری نژاد : ( جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری ، رییس انجمن علمی سلامت خانواده ایران )

ساعت درونی بدن چرخه شبانه روزی تمام فعالیت های بدن را از چرخه خواب و بیداری گرفته تا اشتها و ترشح هورمون ها تنظیم می کند و فعالیت آن تحت تأثیر عواملی چون نور ، تاریکی و … است .

براساس نتایج تحقیق های انجام شده یکی از عوامل مؤثر در برهم زدن تنظیم ساعت درونی بدن مشاغلی است که در آن شیفت چرخشی وجود دارد .

شیفت چرخشی باعث به هم خوردن ساعت درونی بدن و بروز مشکلات جدی می شود . گاهی در زوج هایی که علت ناباروری ، وجود مشکل در مرد است ، با وجود تمام درمان ها ، اسپرم از کیفیت خوبی برخوردار نیست و پس ار بررسی مشخص می شود علت آن شیفت کاری چرخشی است .

در حالت طبیعی ، هنگام روز و شب هورمون هایی در بدن ترشح می شوند که عملکرد سیستم های مختلف بدن را تحت کنترل خود در می آورند . یکی از مهمترین این هورمون ها « سروتونین » است که در شیفت شب ترشح آن دچار اختلال می شود .

ترشح سروتونین اثر مستقیمی بر کیفیت اسپرم دارد و افزایش این هورمون در خون می تواند باعث ناباروری مردان شود . با توجه به اینکه کار شیفتی چرخشی باعث افزایش میزان سروتونین خون می شود ، در نتیجه به دنبال آن ، تعداد اسپرم ها و حرکت آنها کاهش می یابد . « ملاتونین » و « ایندول آمین » هم دو هورمون مهم دیگر هستند که در شب ترشح می شوند .

« ملاتونین » عملکرد هورمون LH و FSH را که باعث ترشح هورمون تستوسترون و تولید اسپرم به وسیله بیضه ها می شود ، کنترل و از اسپرم در برابر مواد اکسیدانی که باعث آسیب به آن می شود ، محافظت می کند . در حالی که مردانی که شیفت کاری شان چرخشی است ، میزان ملاتونین خونشان کاهش می یابد و در نتیجه اسپرم های شان توسط مواد اکسیدان آسیب می بینند .

معمولاً به این گونه مردان توصیه می شود در صورت امکان نوع کار خود را عوض کنند . در چنین شرایطی یکی از روش های درمان ، تجویز داروهای آنتی اکسیدان توسط پزشک است . علاوه بر این ، کار شیفتی چرخشی ممکن است در طولانی مدت باعث ناباروری ثانویه شود ؛

یعنی زمانی که زوج برای بارداری دوم اقدام کند ، دچار مشکل خواهد شد . این حالت بیشتر در مردانی که کیفیت و کمیت اسپرم حداقل میزان طبیعی را دارد و در درازمدت مقادیر فوق به زیر خط طبیعی رسیده و غیر طبیعی می شوند ، اتفاق می افتد.

البته در گذشته نیز تأثیر منفی کار شیفتی چرخشی بر باروری زنان به اثبات رسیده بود . بر اساس نتایج همین بررسی ها حتی سروتونین بالا می تواند باعث آزواسپرمی ( نبود اسپرم ) در مردان نیز شود .

منبع: هفته نامه سلامت – شماره 416- 24 فروردین 1392