گینس : لودگی ، غرب زدگی ، بد آموزی !
حملۀ «دلواپسان» به فیلم «گینس» محسن تنابنده :
نمایش فیلم کمدی «گینس» به کارگردانی محسن تنابنده در سینماهای تهران با اعتراض شدید رسانه های اصول گرا و نیروهایی که از آنها به عنوان «دلواپسان» یاد می شود، مواجه شده است. بر اساس گزارش های رسانه های ایران، به دنبال اکران عمومی فیلم «گینس»، گروه های اصول گرا و تندرو، بار دیگر به بهانۀ پایمال شدن «ارزش های اخلاقی و شرعی»، وزارت ارشاد و سیاست های سینمایی دولت روحانی را زیر سوال برده اند.
خبرگزاری فارس با انتشار گزارشی با عنوان «تب تند ساخت آثار کمدی با شوخی‌های رکیک و جنسی» با اشاره به برخی دیالوگ ها و صحنه های فیلم «گینس» که به نوشتۀ فارس، بار جنسی و اروتیک داشته، به شدت به این فیلم و سازندگان آن حمله کرده است.
حملۀ رسانه های اصول گرا و تندرو به فیلم «گینس» و کارگردان آن محسن تنابنده، در حالی صورت می گیرد که فصل چهارم سریال پرمخاطب «پایتخت» با بازی تنابنده، مورد تایید و تمجید این رسانه ها قرار گرفته است. اگرچه سریال «پایتخت» نیز از حملۀ نیروهای مذهبی تندرو در امان نمانده است. هفتۀ گذشته، حاج منصور ارضی، مداح مشهور تهران، در مسجد ارک از سریال «پایتخت ۴» به شدت انتقاد کرد و با اشاره به سکانس مرده شویخانه در قسمت دوم این سریال، آن را «تمسخر مرگ» نامید و گفت: «با این کارها معارف دینی را زیر سوال می‌برند و دین را به تمسخر گرفتند. یواش یواش به مبانی دین رخنه می‌کنند این ملعونین. مردم حواسشان باشد. به این فیلم‌ها نخندید.»
«گینس» با بازی رضا عطاران، محسن تنابنده و حسین اسکندری، داستان سه برادر است که در یک مزرعه شترمرغ کار می کنند و تصمیم می گیرند تا کار بزرگی انجام داده و نام یکی از شترمرغ ها را در کتاب رکوردهای گینس ثبت کنند، اما این کارشان ماجراهای کمدی و خنده داری در پی دارد. «گینس» قرار بود در روزهای نوروز اکران شود اما اکران آن به تعویق افتاد و حالا اکران آن در ماه رمضان با اعتراض‌های گروه های تندرو مواجه شده است.
اعتراض به شوخی های جنسی و اروتیک در «گینس» :
خبرگزاری فارس در انتقاد از فیلم «گینس» از آن به عنوان فیلمی با صحنه های «مستهجن» یاد کرده و می نویسد: « با توجه به موازین و مقرارتی که در کشور وجود دارد ، کارگردان تلاش کرده صحنه‌هایی را به تصویر بکشد که ذهن مخاطب را به سمت و سوی صحنه‌های مستهجن سوق دهد ( کنار هم قرار گرفتن دو برادر در شرایطی که از سوی خانواده همسر بهمن متهم به روابط نامشروع هستند ).»
فارس، استفاده از جملات رکیک، صحنه توالت رفتن و روابط بدون پایه و اساس میان شخصیت‌ها را اجزاء لاینفک فیلم‌های کمدی در سال های اخیر معرفی کرده و از آن به عنوان « تمایل عجیب سینمای ایران به سمت ساخت آثاری خارج از عرف » یاد کرده است.
به نوشتۀ فارس، در فیلم های کمدی ایرانی، بیننده، با « بی اخلاقی در حوزه خانواده » روبروست و «شوخی های رکیک و جنسی» که در آنها دیده می شود «خارج از عرف و اخلاق در جامعه اسلامی» است. از دید نویسندۀ فارس، در این سالها، «نه تنها سینمای خانوادگی و اخلاق خانوادگی ترویج نشده است بلکه بدنه سینمای اجتماعی و کمدی به سمت بی‌اخلاقی و بی توجهی به رکن اصلی جامعه(خانواده) حرکت کرده است.»
برخی از وب سایت های وابسته به «دلواپسان» مثل جوان آنلاین، پا را از این فراتر گذاشته و صراحتاً فیلم «گینس» را به «هرزه نگاری»(پورنوگرافی) متهم کرده است. جوان آنلاین، در انتقاد از فیلم «گینس»، با اشاره به صحنه های حمام کردن و اصلاح موی زیر بغل یکی از شخصیت های فیلم، استفاده از صداهایی شبیه صدای گاز معده، و نیز دیالوگ هایی دربارۀ فضله‌های انسانی یا حیوانی و برهنگی را نشانۀ علاقۀ شدید کارگردان این فیلم به استفاده از «هرزه‌نگاری» (پورنوگرافی) دانسته است.
دلواپسی تندروها از سیاست های سینمایی وزارت ارشاد :
نمایش عمومی فیلم «گینس» بهانه ای به دست «دلواپسان» داده است که بار دیگر سیاست های فرهنگی دولت حسن روحانی را زیر سوال برده و وزارت ارشاد را تحت فشار قرار دهند.
رضا عطاران، بازیگر فیلم «گینس» در گفتگو با شبکۀ تی وی پلاس در این مورد می گوید: «ما سعی می کنیم فیلم هایی بسازیم که از نظر اخلاقی به کسی لطمه نخورد اما چند وقته که دارند به فیلم ها گیر می دهند و هدفشان ارشاد و دستگاهی است که به این فیلم ها مجوز اکران داده است. آنها می خواهند به مسئولین گیر بدهند و آنها را زیر سوال ببرند. به نظر من آنها نظر سوئی ندارند و نگاهشان خوبه اما تشخیص شان درست نیست.»
برخی از وب سایت های وابسته به « دلواپسان » مثل جوان آنلاین، در اعتراض به نمایش فیلم «گینس»، به مسئولان وزارت ارشاد حمله کرده و خطاب به آنان نوشته است: « مگر می‌شود؟ مگر امکان دارد؟ آقای ایل‌بیگی(مدیرکل نظارت و ارزشیابی) شما بگو! آقای ایوبی(رئیس سازمان سینمایی) نظر شما چیست؟ هیچ مسئولی این همه نمای شرم‌آور «گینس» را ندید ! »
به نوشتۀ جوان آنلاین، «چه زن باشید، چه مرد و چه کودک باشید و چه میانسال، تماشای «گینس» فقط و فقط عمق شرمندگی است که بر جان و دلتان می‌نشاند. شرمندگی وقتی دوچندان می‌شود که بدانید در ماه مبارک رمضان قرار دارید یعنی ماهی که فرصتی است برای پالایش روحی! اما بناست پالایش روحی سینمای ایران در این ماه با اکران هرزه نگاری‌هایی رقم بخورد که حتی در دوران آن وزیر ارشاد فراری( منظور عطاالله مهاجرانی وزیر ارشاد دولت خاتمی است ) هم کسی جرئت نمایش آنها را در فیلم‌ها نداشت .»
جوان آنلاین در ادامۀ انتقادات خود از «گینس» می نویسد: «مگر می‌شود فیلمی بدون کمترین ممیزی و بدون کمترین حاشیه برآمده از سانسور یا ممنوعیت نمایش آن در سینماهای خاص یا برای گروه سنی خاصی روی پرده برود اما از همان دقایق اول شرم‌آورترین و بی‌اخلاق‌ترین نماها و دیالوگ‌ها را به مخاطب ارائه دهد؟
مگر امکان دارد فیلمی در کشوری اخلاق‌مدار با تکیه بر غیراخلاقی‌ترین دیالوگ‌ها و واژگان پروانه ساخت بگیرد و البته با تکیه بر همین بی‌اخلاقی‌ها تولید شود و پروانه نمایش بگیرد؟ مگر می‌شود در سازوکاری که حتی برخی دیالوگ‌های دوپهلو با لحاظ کردن نمادهای سیاسی ممیزی می‌خورند، فیلمی تولید شود که همه‌جور شوخی جنسی و اروتیکی را ضمیمه خود کرده باشد اما بدون‌کمترین دردسری روی پرده برود؟
بله، این اتفاق افتاده است آن هم درباره فیلمی به نام «گینس»، نوشته و ساخته بازیگری به نام محسن تنابنده که بخش عمده‌ای از اعتبارش را مرهون سریالی است به نام «پایتخت» محصول رسانه‌ای به نام صداوسیما که بنا بوده دانشگاهی برای مخاطبان باشد .»
ستایش از سانسور به بهانۀ نقد «گینس»
از طرفی خبرگزاری تسنیم، در گزارشی به مقایسۀ کار تنابنده در سریال «پایتخت» و فیلم «گینس» پرداخته و نتیجه گرفته که سریال «پایتخت» با اینکه از نظر مضمون و پرداختن به زندگی آدم های معمولی جامعه به فیلم «گینس» شباهت‌های زیادی دارد اما نتیجه دو کار به زعم این خبرگزاری، به‌طرز شگفت‌انگیزی متفاوت از آب در آمده است. به اعتقاد گزارشگر تسنیم، مشخصۀ اصلی سریال «پایتخت»، طبیعی بودن روابط زن‌ها و شوهرها، فرزندان و والدین، اعضای خانواده، دوستان و آشنایان، همسایه‌ها، کارگر و کارفرما، پلیس و خطاکار است اما در «گینس»، این طبیعی بودن وجود ندارد.
گزارشگر تسنیم در پایان این گزارش چنین نتیجه می گیرد که سازندگان سریال پایتخت به دلیل سانسور و وجود چهارچوب های محدود کننده در تلویزیون، آدم های طبیعی تری نسبت به فیلم «گینس» در سینما ساخته اند.
نویسنده تسنیم می نویسد: «همه آدم‌هایی که در این سالها در سینمای اجتماعی مدعی نزدیکی به مردم و “واقعی شدن” می‌بینیم، در فیلم‌های کاهانی، عطاران و… حالا در «گینس» … این اصرارهای جدید به علاقه به بیان متلک‌های جنسی دوپهلو ، بازی‌های مربوط به قضای حاجت ، فحش دادن و ناسزا گفتن و باری به هر جهت بودن آدم‌ها، دم را غنیمت شمردن‌شان و منفعت‌طلبی‌شان و زرنگ‌بازی‌های احمقانه و… هم در همین قالب، قابل‌توجیه است، اینکه نبود محدودیت و سانسور باعث شده است که آدم‌های تنابنده وقتی از تلویزیون درآمده‌اند، با توهم “واقعی شدن” به چنین فلاکتی بیفتند .»
خبرگزاری تسنیم در نهایت موفقیت سریال پایتخت در خلق شخصیت ها و موقعیت های طبیعی را به خاطر وجود «سانسور» دانسته و به «سانسور» درود می فرستد .
نگارش از پرویز جاهد
